Bij het te water raken door omslaan van de boot zijn de adviezen om erger te voorkomen voor de zomermaanden anders dan in de winterperiode. Dit houdt verband met de temperatuur van het water.

Situatie 1: Ergens op de Eem sla je om.

Van mei tot en met oktober geldt:

• Blijf bij de boot;
• Probeer er weer in te klimmen en roei terug naar de vereniging.
  Roei naar een punt waar je de kant op kan of bel om hulp als je de vereniging niet kunt bereiken. (vereniging, medelid, maar aarzel niet om 112 te bellen);
• Als inklimmen niet lukt, zwem dan met de boot naar de kant en probeer daar weer in de boot te komen. Denk aan eventuele losse spullen. Voorkom schade aan de boot door mogelijke stenen of paaltjes onder water;
• De boot vastleggen aan de kant en teruglopen naar de vereniging is ook een optie;
• Vermijd het binnenkrijgen van rivierwater;
• Douche zo snel mogelijk na terugkomst;
• Raadpleeg zo nodig je huisarts als je je niet lekker voelt of bij verwondingen;
• Zodra je weer helemaal van de schrik bent bekomen: Vermeld in het schadeboek dat de boot is omgeslagen. In veel gevallen is nieuwe afstelling nodig.

Van november tot en met april geldt:

In de koudere maanden gelden andere gedragsregels als je omslaat omdat gevaar voor overlijden door onderkoeling dan aanwezig is:

• Denk aan je zelf en je ploeggenoten en laat het redden van de boot aan anderen over;
• Zorg dat je uit het water komt, bij voorkeur door op de klant te klimmen. Gebruik je boot desnoods als opstapje;
• Klim op de boot als inklimmen niet lukt;
• Laat je door anderen helpen, aarzel niet om 112 te bellen en gebruik je reddingsdeken;

Situatie 2: In de buurt van het vlot sla je om.

Maar liefst 95% van de boten die omslaan doen dat binnen 20 meter van het vlot (1). Dan gelden deze regels:

In de winterperiode:

• Zwem naar het vlot! Laat het redden van de boot over aan anderen! Ook als het niet lukt. Met de coachboot is je boot zo opgehaald. Zorg ervoor dat jij en je eventuele ploeggenoten zo snel mogelijk uit het water komen.

In de zomer, als het water niet koud is:

• Neem de boot mee naar het vlot.
• Klim op het vlot. Er is een trap bij de achtenloods.

In alle gevallen:

• Vermijd het binnenkrijgen van rivierwater;
• Douche zo snel mogelijk, behalve bij onderkoelingsverschijnselen.
• Raadpleeg zo nodig je huisarts als je je niet lekker voelt of bij verwondingen.
• Zodra je weer helemaal van de schrik bent bekomen: Vermeld in het schadeboek dat de boot is omgeslagen. In veel gevallen is nieuwe afstelling nodig.

1. Door ongeconcentreerd in-of uitstappen, door niet juist vasthouden van een ploegboot door de stuur, door het vergeten van overslagen vastmaken of doordat de riemen bij het aanleggen tegen de rand van het vlot komen.

In de volgende brochure lees je wat je kunt doen om onderkoeling te voorkomen en wat je moet doen als je er mee te maken krijgt.

» Lees de VDJS-brochure-onderkoeling. (opent in nieuw tabblad)

Een slechte voorbereiding of te veel fysiek eisende factoren, slechte weersomstandigheden en te weinig eten en drinken kunnen uitputtingsverschijnselen veroorzaken. Alhoewel uitputting niet levensbedreigend is, mogen we de gevolgen niet onderschatten. Sufheid en flauwvallen moeten te allen tijde worden voorkomen.

Verschijnselen van uitputting zijn:

• Blauw verkleurde lippen
• Veranderingen van het gedrag: onrust of sufheid, angst
• Trillen, duizeligheid
• Zwart worden voor de ogen
• Flauwvallen

Wat te doen bij uitputting?

• Rust
• Geef druivensuiker
• Geef wat te drinken, b.v. thee met suiker of bouillon -geen alcohol! –
• Laat het slachtoffer wat eten
• Bescherm de persoon tegen koude of hitte
• Zorg ervoor dat het slachtoffer voldoende tijd krijgt om weer op krachten te komen

Preventieve maatregelen

1. Ten eerste moet men voldoende getraind hebben om bepaalde krachtinspanningen gedurende langere tijd ook bij hoge temperaturen vol te houden.
2. Ten tweede moet men zich voldoende beschermen tegen hitte en zonneschijn. De kleding moet ademend zijn. Bij extreme hitte kan men zich met een natgemaakte handdoek rond de nek beschermen en moet men een zonnebril en een hoofddeksel dragen.
3. Ten derde is het regelmatig drinken en het innemen van zout bijv. in de vorm van drop van groot belang.
4. Tenslotte is het op tijd rust nemen belangrijk

Warmtestuwing ontstaat als het lichaam meer warmte produceert dan dat het kwijt kan raken. Zorg dat je voldoende drinkt om oververhitting te voorkomen. Op hete dagen kan je lichaam twee liter vocht per uur verliezen. Draag lichtgekleurde katoenen kleding om de hitte te reflecteren. Katoen absorbeert zweet en als dat verdampt, koelt het lichaam af. Draag een zonnebril en een hoed om je gezicht tegen de zon te beschermen.
Door het oplopen van de temperatuur in het lichaam wordt het temperatuur-reguleringsmechanisme ontregeld. Dit kan ook ontstaan wanneer bij warm weer de zon rechtstreeks op het hoofd en de nek schijnt. In eerste instantie ontstaat een zgn. zonnesteek, die bij het uitblijven van behandeling, snel kan overgaan in een hitteberoerte. Dit is een levensbedreigende situatie!

Verschijnselen van een zonnesteek zijn:

• Hoofdpijn en/of misselijkheid en braken
• Verhoogde lichaamstemperatuur
• Rode warme huid
• Hevig zweten
• Onzekere handelingen en verwardheid
• Soms pijn in de spieren van armen en benen
• Hoge polsfrequentie
• Flauwvallen

Wat te doen?

• Laat iemand 112 bellen en laat bevestigen dat hulp onderweg is
• Informeer of er een arts of een EHBO-er in de buurt is
• Leg het slachtoffer in een koele ruimte met het bovenlichaam hoog en trek zoveel mogelijk kleding uit
• Geef het slachtoffer koel water met eventueel twee theelepels zout te drinken
• Leg natte doeken op het lichaam en zorg voor een luchtstroom over het lichaam b.v. wapperen met een handdoek. Vervang de natte doeken voortdurend. Gebruik geen ijskoud water
• Regel transport naar het ziekenhuis

Wanneer iemand zich plotseling niet goed voelt, kan dat duiden op een adem- of hartstilstand. Belangrijk hierbij is de controle van het bewustzijn, de ademhaling en de bloedsomloop. Bij erge pijn op de borstkas/benauwdheid hebben we vermoedelijk te maken met een hartaanval.

Wat te doen?

• Sla alarm, laat liefst iemand anders 112 bellen en bevestigen dat hulp onderweg is en laat de defibrillator halen
• Informeer of er een arts of een EHBO-er in de buurt is
• Controleer het bewustzijn; spreek het slachtoffer aan en vraag iets luid en duidelijk
• Controleer of het slachtoffer reageert wanneer je met duim en wijsvinger in de schouderspier knijpt
• Controle van de ademhaling gaat als volgt: leg je hand met gespreide vingers op de overgang van borst naar buik en voel of de borstkas beweegt. Kijk ondertussen naar borst en buik of deze omhoog gaan. Luister vlak bij de mond van het slachtoffer naar de ademhaling. Bij normale ademhaling het slachtoffer laten liggen in de voor hem meest prettige houding. Is de ademhaling rochelend, controleer dan of de mond leeg is en leg het slachtoffer in stabiele zijligging. Wanneer er geen ademhaling is, moet het slachtoffer worden gereanimeerd.
• Controle van de bloedsomloop gaat het gemakkelijkst bij de halsslagader. Bij een kloppende halsslagader vooral aandacht geven aan de ademhaling. Voel je geen kloppende slagader dan is reanimatie met gebruik van de defibrillator noodzakelijk.

Een bloeding moet als ernstig worden aangemerkt als er veel bloed uit de wond komt of zelfs eruit spuit.

Wat te doen?

• Bel 112 en spreek het slachtoffer kalmerend toe
• Het betreffende lichaamsdeel omhoog brengen en ondersteunen, nooit afklemmen!
• Het slachtoffer laten liggen, dus nooit laten staan
• Zit er een voorwerp in de wond, dan laten zitten en met een schone doek, bijvoorbeeld een theedoek, aan weerskanten van de wond deze dichtdrukken en vast blijven houden gedurende langere tijd
• Zit er niets in de wond, dan rechtstreeks op de wond druk uitoefenen
• Indien bloeding niet is te stoppen, probeer dan de slagader dicht te drukken en wacht op deskundige hulp