Algemeen
De wetenschappelijke naam Anas glacias staat letterlijk voor IJs-eend. Ca 45 cm lang en heeft een spanwijdte van ca 75 cm. Is een beschermde diersoort.

Herkenning
De ijseend is een zwart-witte zee-eend met een opvallend lange staart. Mannetje heeft in de winter een witte kop met zwarte wangen en zwarte borstvlek, maar in de zomer heeft het mannetje juist een zwarte borst, hals en kop…met witte wangen…Vrouwtje is wat bruiner gevlekt en minder opvallend zoals bij de meeste eenden soorten. Roze snaveldeel is ook opvallend als de zon er op staat.

Geluid
De ijseend is één van de luidruchtigste eenden. Behalve gesnater laat het mannetje ook een soort getoeter horen dat wel wat doet denken aan het getoeter van overvliegende kraanvogels. Luister maar eens via vogelbescherming.nl.

Broeden
Is één van de meest noordelijk broedende vogels en broedt op de toendra’s in de arctische gebieden van het noordelijk halfrond. Maar op onze nieuwe Marker Wadden heeft ook al een paartje gebroed! Broedt laat, in juli & augustus. ca 3 weken op ca 7 eieren. Nestelt in paartjes, vaak bij noordse sterns of roodhalsganzen die zeer oplettend zijn als het gaat om rovers.

Leefgebied
Leeft van voorjaar tot herfst in het Hoge Noorden en reist in de winter wat naar het zuiden (voornamelijk Oostzee), want in tegenstelling tot wat de naam doet vermoeden, heeft de IJseend een hekel aan…ijs. Leeft op zee en moet kunnen peddelen, net als wij roeiers eigenlijk…

Trekvogel?
De ijseend gaat dus niet al te ver op Wintervakantie en blijft hangen boven de 50e breedtegraad. Bezoekt dan de Oostzee en Noord-West Europa.

Voedsel
Eet voornamelijk schelpdieren en kreeftachtigen. Duiken daarbij tot wel 10 meter diep!

Bijnaam?
Wordt ook wel Wintereend genoemd, vandaar Clangula hiemalis omdat we hem alleen als wintergast in Nederland kunnen zien op de Waddenzee en het IJselmeer. Ook wel ZeeFazant vanwege het leven op zee en de lange fazantachtige staart.

Foto vogel: Kees Venneker via nederlandsessoorten.nl. Foto roeiboot: David Vos. Tekst: Fred Heil